- Μουσείο, Αρχαιολογικό Πόλης Χρυσοχού (Κύπρου)
- Το μουσείο εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 1998 ως το τελευταίο από τα έξι συνολικά επαρχιακά αρχαιολογικά μουσεία της Κύπρου (λεωφόρος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’). Περιλαμβάνει ευρήματα από την περιοχή της αρχαίας πόλης του Μαρίου, η οποία τον 3ο π.Χ. αι. μετονομάστηκε σε Αρσινόη, καθώς επίσης από τις νεκροπόλεις της και τα περίχωρα.
Οι δύο αίθουσες του μουσείου είναι διευθετημένες γύρω από ένα αίθριο, στο οποίο εκτίθενται αρχιτεκτονικά μέλη. Στην πρώτη αίθουσα τα ευρήματα εκτίθενται με χρονολογική σειρά, ενώ στη δεύτερη παρουσιάζονται οι χώροι ανασκαφών και ορισμένα ξεχωριστά εκθέματα από τις νεκροπόλεις.
Περνώντας την είσοδο και διασχίζοντας ένα διάδρομο προς τα δεξιά φτάνουμε στην αίθουσα 1, η οποία έχει το όνομα του μαικήνα Νίκου Σιακόλα. Στις τρεις πρώτες προθήκες παρουσιάζονται ευρήματα από τη νεολιθική εποχή και την εποχή του χαλκού, μεταξύ των οποίων εργαλεία, αγαλμάτια, αγγεία και ένα χάλκινο ξίφος. Στην προθήκη 4, εκτός από μερικούς αμφορείς με γεωμετρική διακόσμηση, εκτίθεται ένα πρωτότυπο τρίδυμο αγγείο με τριπλή τοξωτή λαβή.
Η προθήκη 5 περιέχει πήλινα αγγεία της αρχαϊκής εποχής (750-475 π.Χ.), ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει ένας εντυπωσιακός κρατήρας διακοσμημένος με πουλιά και ομόκεντρους κύκλους. Στην προθήκη 6 εκτίθενται τμήματα από πήλινα ειδώλια που προέρχονται από τις Περιστεριές και την Πόλη. Η ίδια προθήκη περιέχει μερικά ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα εκθέματα από την κλασική εποχή (475-325 π.Χ.), όπως ένα μεγάλο πήλινο πίνακα με ανάγλυφες μορφές και ένα αγαλμάτιο καθιστής γυναίκας που είχε εισαχθεί από τη Ρόδο. Στο κάτω μέρος της προθήκης, εκτός από τα χρυσά κοσμήματα από το Μάριον, βλέπουμε και ένα αργυρό νόμισμα, το οποίο είχε κοπεί την εποχή του βασιλιά Στασίοικου Α’ (β’ μισό του 5ου π.Χ. αι.). Η παράσταση στην πίσω πλευρά, με την Ευρώπη πάνω στον ταύρο, έχει χρησιμοποιηθεί ως δείγμα για την παράσταση της μιας πλευράς του σημερινού νομίσματος των 50 σεντ.
Σε μια από τις προθήκες στο κέντρο της αίθουσας εκτίθενται τέσσερις μεγάλες καθιστές γυναικείες ταφικές μορφές από τερακότα, οι οποίες είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικές για την παραγωγή τερακότας του Μαρίου. Δίπλα από μια προθήκη με εισαγόμενα αγγεία από την Αθήνα, στην προθήκη 10, εκτίθενται ευρήματα από την ελληνιστική εποχή (325-58 π.Χ.), μεταξύ των οποίων πήλινα αγγεία και ειδώλια, κοσμήματα από άργυρο και χρυσό και ένα σπάνιο αγαλμάτιο περιστεράς από μπρούντζο. Στην επόμενη προθήκη (11) υπάρχουν αντικείμενα από τη ρωμαϊκή εποχή, όπως αγγεία, γυάλινα δοχεία, ένα μικρό μολυβένιο κουτί με καπάκι, λυχνάρια λαδιού και ενώτια. Η τελευταία προθήκη της αίθουσας περιέχει ευρήματα από την ύστερη αρχαϊκή εποχή, μεταξύ των οποίων νομίσματα, εφυαλωμένα αγγεία και ένα κιονόκρανο από τον πρωτοχριστιανικό οικισμό των Μαυροβουνίων.
Στη μεγάλη προθήκη μπροστά από το δεξιό τοίχο της αίθουσας 2 έχουν συγκεντρωθεί ταφικά ευρήματα από διαφορετικές εποχές και διαφορετικούς χώρους ανασκαφών, όπως τους Ευρετές και τις Κοιλάδες.
Στην ίδια αίθουσα υπάρχουν ακόμη μερικά γλυπτά από μάρμαρο, από τα οποία ξεχωρίζουν δύο ανάγλυφα της κλασικής εποχής. Στο ένα από αυτά, που φέρει παράσταση καθιστής γυναικείας μορφής, διακρίνονται ίχνη πράσινου χρώματος.
Προθήκη με πήλινα ειδώλια, από την πλούσια συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πόλης Χρυσοχόου.
Επιτύμβιο ανάγλυφο (Αρχαιολογικό Μουσείο Πόλης Χρυσοχόου).
Ανάγλυφο γυναικείας μορφής που κρατά περιστέρι, της κλασικής εποχής, με ίχνη πράσινου χρώματος (Αρχαιολογικό Μουσείο Πόλης Χρυσοχόου).
Εξωτερική άποψη του Αρχαιολογικού Μουσείου Πόλης Χρυσοχόου, στην Κύπρο.
Dictionary of Greek. 2013.